आम्ल, आम्लारी व क्षार Go Back द्रावणाचा सामू views 04:48 आता आपण द्रावणाचा सामू कशाला म्हणतात ते पाहू. आपण पाहिले की पाण्यात विरघळल्यावर आम्ल व आम्लारीचे कमी – जास्त प्रमाणात विचरण होते. आणि हायड्रोजन आयन H+ व हायड्रॉक्साइड आयन OH- हे आयन तयार होतात. सर्व नैसर्गिक जलीय द्रावणांमध्ये हायड्रोजन आयन H+ व हायड्रॉक्साइड आयन OH- हे आयन विविध प्रमाणात आढळून येतात. PH म्हणजे power of haydrogen म्हणजेच द्रावणाचा सामू. हे मूल्य द्रावणाचा आम्लधर्म किंवा आम्लारिधर्म दर्शवते. याच्या सहाय्याने हायड्रोजन आयनांची संहती मोजता येते. हायड्रोजन आयन H+ व OH- हायड्रॉक्साइड आयन यांच्या प्रमाणानुसार मृदेचे आम्लधर्मी, उदासीन व आम्लारिधर्मी असे प्रकार पडतात. रक्त, पेशीद्रव्य यांचे कार्य व्यवस्थित पार पडण्यासाठी त्यांच्यातील हायड्रोजन आयन H+ व OH- हायड्रॉक्साइड आयन यांचे प्रमाण ठरावीक असणे आवश्यक असते. सूक्ष्मजीवांच्या मदतीने केल्या जाणाऱ्या किण्वन किंवा इतर जैवरासायनिक प्रक्रिया तसेच विविध रासायनिक प्रक्रियांमध्ये हायड्रोजन आयन H+ व OH- हायड्रॉक्साइड आयन यांचे प्रमाण विशिष्ट मर्यादांमध्ये राखणे आवश्यक असते. शुद्ध पाण्याचे सुद्धा थोडया प्रमाणात विचरण होते, आणि हायड्रोजन आयन H+ व OH- हायड्रॉक्साइड आयन हे आयन समप्रमाणात तयार होतात. रासायनिक व जैवरासायनिक प्रक्रियांमध्ये अतिशय उपयोगी असे H+ हायड्रोजन आयनांच्या संहतीचे एक सोयीस्कर असे माप डॅनिश वैज्ञानिक सोरेनसन याने इ. स. 1909 मध्ये सुरू केले. हे माप म्हणजेच ‘सामू मापन श्रेणी होय. प्रस्तावना आयनिक संयुगे आयनिक संयुगाचे विचरण अऱ्हेनिअसचा आम्ल व आम्लारी सिद्धांत आम्ल व आम्लारीचे वर्गीकरण आम्लाची आम्लारिधर्मता व आम्लारींची आम्लधर्मता आम्ल व आम्लारीची संहती द्रावणाचा सामू वैश्विक दर्शक आम्ल व आम्लारींची क्रियाशीलता धातूंबरोबर आम्लांची अभिक्रिया धातूंच्या ऑक्साइडबरोबर आम्लांची अभिक्रिया अधातुंच्या ऑक्साइडबरोबर आम्लारींची अभिक्रिया क्षार स्फटिकजल आयनिक संयुगे व विद्युतवाहकता विद्युत अपघटन पाण्याचे विद्युत अपघटन